დაბალი თვითშეფასების ნიშნები -გახდი გმირი ბრწყინვალე ჯავშანში!
თვითშეფასება არის პიროვნების საკუთარი თავის შეფასება, მისი შესაძლებლობები, თვისებები და ადგილი სხვა ადამიანების საზოგადოებაში. მეტი ვიდრე თავდაჯერებულობა. ეს უკავშირდება იმას, თუ რამდენად ვაფასებთ საკუთარ თავს და ვართ დავდაჯერებულნი, ეს ასევე უშუალოდ ეხება ჩვენს მოქმედებებსა და ქცევას. შეიძლება ითქვას, რომ თვითშეფასება არის თვითრწმენის საფუძველი.
თავდაჯერებულობა ემყარება ადეკვატურ თვითშეფასებას, რაც საშუალებას გაძლევთ დარწმუნებული იყოთ თქვენი ქმედების შესრულების უნარში, უნარში სწორად მოიქცეთ კონკრეტულ სიტუაციაში, გაუმკლავდეთ დავალებას. ადეკვატური თვითშეფასების პირობებში, ადამიანის პრეტენზიის დონე (სურვილები, მიზნები, საკუთარი თავის და სხვების მოთხოვნები და ა.შ.) შეესაბამება მისი შესაძლებლობების დონეს (მიდრეკილებები, ნიჭი, ინტელექტი, განათლება, პოზიცია, აღზრდა, ნებაყოფლობითი თვისებები, ფიზიკური შესაძლებლობები და ა.შ.) …
კონკრეტული მოქმედებების დაგეგმვისას ჩვენ როგორც წესი ვეყრდნობით იმაზე, თუ რამდენად დადებითი ემოციური რესურსი გვაქვს მოცემულ სიტუაციაში. რაც უფრო დაბალია თვითშეფასება, მით ნაკლებია ქცევითი მოქმედება და აქტივობა, რადგან ადამიანი გაცილებით უფრო ცუდად ფიქრობს და აფასებს თავის თავს მის რეალურ შესაძლებლობებთან შედარებით. შინაგანი ეჭვი და შფოთვა ხელს უშლის მას მიზნების მიღწევაში.
დაბალი თვითშეფასების მქონე ადამიანი ვერ შეძლებს ადეკვატურად შეაფასოს საკუთარი თავი, ის უნებლიედ ელოდება სხვის შეფასებას. თვითშეფასება ამ შემთხვევაში ხორციელდება პრინციპის მიხედვით: “რას იტყვის ჩემ გარშემო მყოფი ადამიანების უმრავლესობა”. დაბალი თვითშეფასება, კომპასის ისრის მსგავსად, ყოველთვის მიუთითებს სხვა ადამიანების შეფასებაზე. ასეთი შეფასებები ზოგადად მიკერძოებულია. გარდა ამისა, ასეთი ინდივიდი საკუთარ თავს სხვების თვალით უყურებს მხოლოდ გონებრივად, შედეგად მიღებული სურათი არ შეესაბამება რეალურ შეფასებებს. ის თავად გამოიგონებს მათ, თითქოს
კითხულობს სხვათა აზრებს (“რას იფიქრებენ ჩემზე?”). და შედეგად მიკერძოებულ შეფასებას ყველაზე ხშირად აქვს უარყოფითი ხასიათი.
დაბალი თვითშეფასების მქონე ადამიანს ცხოვრებაში ძალიან უშლის: გაურკვევლობა,
დამოკიდებულება სხვის მოსაზრებებზე, სტერეოტიპული ქცევა, საზოგადოებრივი საუბრის შიში.
როგორ შეიძლება გავუმკლავდეთ ამ თვისებებს და ავამაღლოთ ჩვენი თვითშეფასება.
დაადგინეთ თქვენი სიძლიერე და ეცადეთ იმ საქმით დაკავდეთ, რომელიც ყველაზე კარგად გამოგდით. ნუ ცდილობთ თქვენი ხარვეზების და ნაკლების დამალვას. ეს მხოლოდ ენერგიას წაგართმევთ. უმჯობესია ყურადღება ღირსებებზე გაამახვილო.
საკუთარი თავის ძლიერი მხარეების შეხსენება, რომელსაც ვერანაირი რეალური ან წარმოსახვითი ხარვეზი ვერ გადალახავს, დაუყოვნებლივ ზრდის თვითშეფასებას და წინააღმდეგობას უწევს მარცხის შიშს და მოქმედებაზე უარის თქმას.
დრო მონახე და შენი ძლიერი მხარეები დაწერე. ჩამოთვალე ერთგვარი სიის სახით. და ყოველდღე ისინი სარკის წინ გაიმეორე. ასევე დაწერეთ ის სასურველი მდგომარეობა, რომლისკენ მიისწრაფებით ისე, თითქოს ის უკვე მომხდარი ფაქტია. და ისიც წაიკითხეთ ხოლმე ხმამაღლა სარკის წინ. მოასმენინეთ საკუთარ თავს როგორი წარმატებული, ლამაზი, მდიდარი და ნიჭიერი ხართ თქვენ. ასეთ ფრაზებს ფსიქოლოგიაში აფირმაციები ჰქვია.
თქვენ ხდებით ის, რაზეც ყველაზე მეტად ფიქრობთ დღის განმავლობაში. ამ აფირმაციების მრავალჯერადი გამეორებით აქტიურდება თქვენი ტვინის ნეირონული სტრუქტურები და ხდება ე.წ ჩატვირთვა, რომელიც აპროგრამებს თქვენი ქვეცნობიერი წარმატებისთვის.
ამოშალეთ თქვენი გარშემომყოფებიდან ის ადამიანები, ვინც გაკრიტიკებენ. და მათ ადგილას დატოვეთ ისინი, ვისად ჭეშმარიტად უყვარხართ, მოსიყვარულე ადამიანები, რომლებიც გულწრფელად აღფრთოვანებულები არიან თქვენით. სთხოვეთ თქვენს პარტნიორს (მეუღლეს, ცოლს, საყვარელ ადამიანს), რომ ყოველდღიურად შეგაქოთ პატარა მიღწევისთვისაც კი. დახატეთ თქვენი წარმატების სიმბოლო, როგორიც ის წარმოგიდგენიათ. დახაზეთ ის ბევრ პატარა ფურცელზე და დაალაგეთ თქვენი სახლის ყველაზე მოულოდნელ ადგილებში. წარმოიდგინეთ, რომ ჩაის დალევა გადაწყვიტეთ, გახსენით სამზარეულოში კარადა ჭიქის ასაღებად და იქ წააწყდით თქვენი წარმატების სიმბოლოს. რაოდენ გაიზრდება თქვენი თვითშეფასება, როდესაც ყოველდღიურად შეხვდებით საკუთარ თავდაჯერებულობის განსახიერებას.
კიდევ ერთი იარაღი დაბალი თვითშეფასების წინააღმდეგ არის სპორტი: ცურვა, ფიტნესი, იოგა. ალბათ ყველას გვქონდა თვითკმაყოფილების და სიხარულის გრძნობა ფიზიკური ვარჯიშის შემდეგ. და სისტემატიური სპორტით დაკავება ამ გრძნობას მუდმივს ხდის.
ყველა ამ მარტივი მოქმედების შესრულებით, თქვენ ვერც კი შეამჩნევთ, თუ როგორ გახდებით აბსოლუტურად თავდაჯერებული ადამიანი. გმირი ბრწყინვალე ჯავშანში!
მოამზადა: ინესა შაგინიანმა